Pesten op school

Kinderen die gepest zijn, houden daar vaak hun hele leven last van. Bijvoorbeeld omdat ze er een negatief zelfbeeld en weinig zelfvertrouwen aan overhielden.

Wat is pesten?

In tegenstelling tot plagen, waarbij nu eens de een, dan eens de ander een grap uithaalt, is bij pesten sprake van machtsongelijkheid. Plagen is vaak leuk, plezierig en grappig, zelfs goed voor de sociaal emotionele ontwikkeling. Bij pesten is het steeds hetzelfde kind dat wint en hetzelfde kind dat verliest. De pestkop wil pijn doen, vernielen of kwetsen. Het gepeste kind voelt zich eenzaam en verdrietig, hij of zij is onzeker en bang. Pesten maakt slachtoffers.

Wie wordt gepest?

Bob van der Meer, psycholoog en oprichter van www.pesten.net: “Elk kind loopt een kans geïntimideerd te worden. Je loopt risico zodra je ‘anders’ bent: hoogbegaafd, allochtoon, roodharig, noem maar op. De groepsnorm bepaalt wie er buiten valt, dus dat verschilt per school en per klas. Is de norm: “Een zesje is fantastisch” en jij haalt hogere cijfers, dan kun je in de problemen komen.” Volgens de psycholoog is een gemene deler dat veel slachtoffers gevoelige, empathische kinderen zijn.

Wat kun je doen wanneer je kind wordt gepest?

Volgens psycholoog Van der Meer zouden eigenlijk de daders aangepakt moeten

worden: 'Stuur niet het slachtoffer, maar de daders naar een sociale vaardigheidstraining. We zeggen toch ook niet tegen slachtoffers van seksueel geweld dat ze geen korte rokjes mogen dragen?'

Socioloog René Veenstra doet onderzoek naar pesten in het TRAILS-project. Hij adviseert: 'Hou in de gaten hoe de leerkracht het aanpakt.

Er zijn er helaas genoeg die de oorzaak bij het pestslachtoffer leggen, die zeggen dat er niets aan de hand zou zijn als het slachtoffer wat weerbaarder was. Maar dat is een te simpele reactie. Kinderen zijn zoals ze zijn, je moet ze in hun waarde laten. Een weerbaarheidstraining kan een beetje helpen, maar daarmee ben je er nog niet. Blijf goed communiceren met de leerkracht, zorg dat hij je begrijpt, blijf bondgenoten. En blijf in gesprek met je kind. Geef hem het gevoel dat je hem steunt. Stel open vragen en bespreek wat er precies gebeurd is en hoe je kind daarop reageerde. Je kunt bijvoorbeeld zeggen: 'Je hebt nu zo gereageerd, maar dat werkte niet, had je het misschien ook anders kunnen doen?' Vaak is het een vicieuze cirkel die doorbroken moet worden.

Het helpt ook als ouders weten wie er allemaal in de klas zitten. Praat met andere ouders, ga naar ouderavonden, draai eens een ochtendje mee in de klas of als biebmoeder, om te zien hoe je kind functioneert in de groep. En zorg dat je gesprekspartners hebt: vraag om raad bij collega-ouders, kennissen, vrienden met oudere kinderen die jouw stadium al doorlopen hebben.'

Tips voor ouders over pesten

• Probeer tussen de regels te lezen bij wat je kind vertelt, let op lichaamstaal

• Snij het onderwerp zo nu en dan aan: “Worden er wel eens kinderen gepest in jouw klas?”

• Kinderen dringen er vaak op aan het niet aan de leraar te vertellen. Toch is het slim de school in te lichten. Vooral omdat 80% van de pestincidenten buiten het zicht van leerkrachten en schoolleiding plaatsvindt. Wellicht is er een vertrouwenspersoon op school. Doe echter niets buiten uw kind om. Leg de kinderen uit dat school beleid heeft voor pesten en dat u daarom toch iemand inlicht.

• Leer uw kind voor zichzelf op te komen; leer hem antwoorden als “Ik vind dat ik er wél leuk uitzie en wat jij vind maakt mij niet uit!”

• Een andere school is niet altijd een oplossing. Veel kinderen nemen het slachtofferschap mee in hun lichaamstaal. Ze lopen bijvoorbeeld met het hoofd naar beneden en mijden contacten met hun leeftijdgenoten. Of ze vertonen juist provocatief, irritant gedrag, wat nogal eens vertaald wordt als uitlokken om opnieuw gepest te worden.

• Leer uw kind om op zijn houding te letten. Voorbeeld: maak jezelf groot. Loop, sta of zit met opgeheven hoofd; kijk de pester met zijn of haar ogen aan zonder dat je laat merken dat je bang of verdrietig bent; houd je schouders breed; houd je rug recht; zet je voeten schouderbreed; spreek de pester luid en duidelijk aan op zijn of haar gedrag; zeg wat je vind; loop rustig weg en ga iets voor jezelf of met iemand anders doen.

• Voor kinderen is het fijn om lotgenoten te spreken. Bijvoorbeeld op het forum van pestweb of op http://www.pestforum.nl/.

Bron J/m voor ouders

Het verwende kind-syndroom

Verwende kinderen zijn een probleem aan het worden. Natuurlijk zijn die verwende kinderen altijd de kinderen van een ander. Wie er iets over zegt kan de wind van voren krijgen, want veel ouders die geen grenzen stellen aan de opvoeding van hun kind schieten onmiddellijk in de verdediging bij kritiek. Een aanval op je kind is een aanval op jezelf. Jouw genen, jouw beslissingen, jouw onzekerheden verpakt in een tweede-kans. Daar gaan we niet aankomen, toch? … Op mijn netvlies heb ik nog altijd het beeld van een collega moeder uit groep 8 tijdens het verkeersexamen van onze kinderen. Haar zoontje werd na een aantal waarschuwingen door de examinator, een heuse oom agent, in de kraag gevat en uit de groep gezet omdat hij het examen voor anderen bleef verstoren. Zoon was onder de indruk van wat tegengas, maar moeders begon te hyperventileren en hysterisch te huilen. Was die man nu helemaal om aan haar zoon ‘haar projectje’ te komen! Ze gaf haar zoon een stevige knuffel en eiste dat haar zoon zijn examen kon afmaken. Na een time-out mocht de etter alsnog, als laatste, zijn rondje fietsen. Met zijn herwonnen macht gaf hij de agent nog net niet the finger.


Het ouderschap stelt ouders soms voor complexe opdrachten. Opdrachten waarmee ze, zeker bij het eerste kind, geen ervaring hebben. Veel onzekerheden en risico's in het leven worden afgedekt met een ziektekosten-, brand-, ongevallen- of rechtsbijstandverzekering en het consulteren van de buienradar. Op reis worden ongemakken gedekt met een pech-onderweg verzekering of een reis- en annuleringsverzekering. Waarom verzekeren ouders zich niet tegen de onzekerheden van de opvoeding, door zich meer te verdiepen in de ontwikkelingstaken van hun kind en hun eigen opvoedingstaken?

Je kunt een kind maar één keer opvoeden.'

Uit: Het verwende kind-syndroom
Uitgeverij Pica